Issue V / June 2012

Artykuł wstępny: Kluczowe etapy projektu EnercitEE już osiągnięte


Realizując Mini-Projekt EnecitEE od ponad dwóch lat, możemy już pokusić się i podsumowanie tej ciekawej i pełnej sukcesów podróży po Europie.
Od momentu jego rozpoczęcia, tj, od stycznia 2010 r., EnercitEE poczynił znaczne postępy. Zasadniczy cel projektu, czyli wymiana doświadczeń, był aktywnie wspierany przez wszystkich jego uczestników. Istotnym efektem prac i wynikiem projektu było przygotowanie Podręcznika Dobrych Praktyk. Ma on przedstawić możliwości rozwoju w zakresie efektywności energetycznej w określonych obszarach kompetencji regionów partnerskich projektu EnercitEE. Wskazuje ponadto obszary mające największe znaczenie w kontekście usprawniania efektywności energetycznej, tj. budynki, produkcję i dystrybucję energii cieplnej/ elektrycznej, transport, innowacje i technologie oraz komunikację i motywację. W wielu przypadkach obszary te są ze sobą powiązane, co sugeruje potrzebę zastosowania zintegrowanego podejścia do planowania efektywności energetycznej. Podejście takie stanowiłoby istotny wkład do zrównoważonej strategii energetycznej w Europie.

Kolejne kluczowe etapy wdrażania EnercitEE, które sprzyjały wymianie doświadczeń w zakresie efektywności energetycznej i działań na rzecz ochrony klimatu, to trzy międzyregionalne spotkania zorganizowane w ostatnich miesiącach. W październiku 2011 r. eksperci w dziedzinie energetyki, pochodzący ze wszystkich regionów uczestniczących w projekcie EnercitEE, przyjechali do Wrocławia na konferencję Policy Advice Seminar (Seminarium na temat rekomendacji). Przedstawiciele partnerskich regionów przedstawili zarys realizowanych obecnie strategii politycznych i instrumentów, omawiając ich wady i zalety oraz oceniając możliwość przenoszenia ich między regionami. W lutym 2012 r. w Annecy (Francja) odbyło się drugie międzyregionalne sympozjum poświęcone “Komunikacji i motywacji na rzecz zwiększenia efektywności energetycznej”. Zastanawiano się nad tym, jak nakłonić mieszkańców do zmiany nawyków i zachęcić ich do aktywnego uczestnictwa w inicjatywach energetycznych oraz jak te inicjatywy skutecznie zrealizować. Trzecim ważnym i pierwszym tego typu wydarzeniem w ramach projektu był wyjazd studyjny z udziałem ok. 30 burmistrzów z czterech państw europejskich. Udali się oni do Växjö w Szwecji, aby zapoznać się z „najbardziej ekologicznym miastem w Europie” i jego strategią odejścia od użycia paliw kopalnych do roku 2030. Ta wymiana doświadczeń pomiędzy decydentami miała na celu zachęcić włodarzy do przetestowania i wdrożenia podobnych strategii i instrumentów w ich społecznościach i obszarach administracyjnych, jak również była okazją do podzielenia się doświadczeniami z władzami innych regionów uczestniczących w projekcie EnercitEE.

Po przeprowadzeniu dwóch otwartych naborów wniosków EnercitEE finansuje ogółem jedenaście podprojektów, z czego połowa wkroczy wkrótce, tj. w grudniu 2012 r., w końcowy etap realizacji. W niniejszym newsletterze przedstawiono efekty prac i rezultaty podprojektów z pierwszego naboru oraz informacje o postępach we wdrażaniu podprojektów z drugiego naboru mających na celu opracowanie działań z zakresu efektywności energetycznej na potrzeby mieszkańców i władz lokalnych.

                              Katharina Mörl, koordynator projektu EnercitEE

Wymiana doświadczeń pomiędzy decydentami z regionów uczestniczących w projekcie EnercitEE – burmistrzowie z czterech europejskich krajów podzielają wizję reprezentowaną przez Växjö


W dniach 30 maja - 1 czerwca 2012 r. “najbardziej ekologiczne miasto Europy” gościło ponad 30 burmistrzów miast z Polski, Francji, Włoch i Niemiec. Po raz pierwszy w ramach Mini-Projektu EnercitEE INTERREG IVC mieli oni okazję nabyć wiedzę i podzielić się doświadczeniami. Ponieważ projekt EnercitEE ukierunkowany jest na doskonalenie strategii lokalnych i regionalnych, a także na zapewnienie wsparcia w zakresie transferu wiedzy o efektywności energetycznej i zrównoważonym transporcie, pojawił się pomysł zorganizowania dla burmistrzów 2,5-dniowego wyjazdu studyjnego do Växjö w Smalandii (Szwecja), czyli miasta, które stanowi przykład do naśladowania, jeśli chodzi o ochronę klimatu. Już w 1996 r. władze Växjö postanowiły, że ich miasto do roku 2030 r. całkowicie odejdzie od stosowania paliw kopalnych. Od tamtej pory pomyślnie wprowadzano tam kolejne, korzystne dla środowiska i klimatu zmiany, za które miasto zostało już kilkakrotnie nagrodzone. Od wczesnych lat 90-tych XX w. Växjö zmniejszyło emisję CO2 o 34%, dzięki czemu jego poziom wynosi dziś 3 t/rok na mieszkańca.

Ogólnym założeniem wymiany doświadczeń pomiędzy decydentami było zapoznanie się z miastem Växjö i jego planem odejścia od paliw kopalnych do roku 2030, a także przeanalizowanie modelowych rozwiązań z zakresu efektywności energetycznej w obszarach transportu, produkcji i dystrybucji energii cieplnej/elektrycznej, udziału społeczeństwa oraz przyszłych strategii.

Zorganizowano inspekcje obiektów stanowiących przykłady zastosowania dobrych praktyk, po czym burmistrzowie wzięli udział w dyskusji panelowej na temat strategii realizowanej przez Växjö, podczas której mogli przedstawić swoje wrażenia z wizyty. Jak się okazało, wiele miast z regionów partnerskich EnercitEE wdrożyło już rozwiązania energetyczne takie jak Växjö. Należy tu jednak podkreślić, że z uwagi na odmienne uwarunkowania strukturalne, do jakich muszą dostosować się władze lokalne w poszczególnych krajach, niektórych rozwiązań z zakresu efektywności energetycznej (np. odnośnie poboru podatków) nie da się wszędzie zastosować w identyczny sposób. Mimo to doświadczenia i wrażenia wyniesione z tej wizyty przez burmistrzów były dla nich inspiracją do dalszego rozwijania strategii energetycznych w ich krajach. Z uznaniem przyjęto również możliwość przedstawienia swoich opinii i strategii, zwłaszcza wśród burmistrzów z różnych regionów Europy.

Więcej zdjęć z wizyty studyjnej zamieszczono w serwisie flickr.com

Drugie sympozjum EnercitEE


W lutym 2011 r. partnerzy EnercitEE spotkali się w miejscowości Annecy (Francja) w celu wymiany doświadczeń z zakresu “Komunikacji i motywacji na rzecz efektywności energetycznej (EE)”. Podczas sympozjum omówiono złożone i różnorodne aspekty związane ze zmianą nawyków społecznych, jako że zmotywowanie zarówno mieszkańców, jak i personelu organów lokalnych do aktywnego uczestnictwa w inicjatywach na rzecz zwiększania efektywności energetycznej oraz podejmowania konkretnych działań w tym kierunku stanowi duże wyzwanie. W spotkaniu udział wzięło ok. 30 osób, w tym wszyscy członkowie Grupy Roboczej i Grupy Sterującej oraz przedstawiciele wszystkich jedenastu podprojektów.

Interesujące podejście do zaangażowania mieszkańców i rozpowszechniania wiedzy na temat alternatywnych konstrukcji i materiałów budowlanych zaprezentowano podczas wirtualnej wizyty studyjnej. Francois Wurtz, Kierownik Regionalny z regionu Górnej Sabaudii, opowiedział o budowie energooszczędnego domu, projekcie który spotkał się z dużym zainteresowaniem mediów, studentów i mieszkańców.

Jako osoby, które wiele pracy poświęciły motywowaniu i zachęcaniu mieszkańców do wsparcia działań środowiskowych, eksperci z regionu Górnej Sabaudii przekazali uczestnikom wiedzę z różnych obszarów. Członkowie francuskiej organizacji pozarządowej Mountain Riders (Górscy Jeźdźcy) przedstawili cele, działania i narzędzia służące informowaniu ludności o efektywności energetycznej i kwestiach związanych z ochroną środowiska. Christophe Lastennet z agencji energetycznej ADEME omówił osiem kroków ku zmianie społecznych nawyków w ujęciu ogólnym i pod kątem efektywności energetycznej. W celu zaprezentowania, porównania i przedyskutowania sytuacji w poszczególnych regionach EnercitEE każdy z Partnerów Regionalnych przedstawił planszę z zestawieniem regionalnych i lokalnych kampanii oraz działań, które pomyślnie ukończono. Ponadto wybrano niektóre podprojekty EnercitEE i omówiono doświadczenia, jakie zostały wyniesione z ich realizacji.

Więcej informacji nt. drugiego sympozjum EnercitEE: www.enercitee.eu/documents

Seminarium na temat zaleceń politycznych (Policy Advice Seminar) w ramach projektu EnercitEE


W dniach 26-27 października 2011 r. eksperci ds. energii z Saksonii, Smalandii, regionu Emilia-Romania, Górnej Sabaudii i Dolnego Śląska spotkali się we Wrocławiu, aby wymienić doświadczenia dotyczące systemów zarządzania jakością, narzędzi kontrolnych oraz dostępnych instrumentów i strategii politycznych planowania zużycia energii oraz by omówić ich wady i zalety. Podczas pierwszej części seminarium eksperci przedstawili i przedyskutowali konkretne instrumenty i rozwiązania polityczne służące planowaniu i wdrażaniu regionalnych rozwiązań energetycznych. Na część drugą składały się otwarte sesje, w ramach których eksperci przedstawiali własne zalecenia i propozycje radzenia sobie z wyzwaniami na szczeblu regionalnym i lokalnym.

Materiały z seminarium, w tym prezentacje ekspertów, wyniki warsztatów oraz zalecenia polityczne znalazły się w broszurze opublikowanej na stronach EnercitEE (www.enercitee.eu/documents). Może ona posłużyć burmistrzom i innym decydentom, doradcom ds. energii oraz personelowi instytucji zajmujących się ochroną klimatyczno-środowiskową jako podstawa dla nowych strategii, instrumentów i metod prowadzonych przez siebie lokalnych/regionalnych działań z zakresu efektywności energetycznej, a także jako zachęta do dalszej dyskusji.

Podręcznik Dobrych Praktyk projektu EnercitEE jest już dostępny


Wymiana doświadczeń stanowi kluczowy element projektu EnercitEE. Wraz z publikacją Podręcznika Najlepszych Praktyk osiągnięto ważny etap tego projektu. Podręcznik poświęcony jest wzorcowym rozwiązaniom w obszarach efektywności energetycznej budynków, produkcji i dystrybucji energii cieplnej i energetycznej, innowacyjnych technologii oraz zmian społecznych nawyków. Dostępny jest bezpłatnie do pobrania ze strony EnercitEE w angielskiej i niemieckiej wersji językowej (www.enercitee.eu/documents). Wkrótce opublikowana zostanie włoska, polska i francuska wersja podręcznika.

 

Wstępne efekty realizacji podprojektów z pierwszego naboru


Realizacja CLIPART trwa

Pod koniec 2011 r. gotowy był Wstępny Raport CLIPART (Initial CLIPART Report, ICR), udostępniony w formie strony internetowej pod adresem clipartwiki.wikispaces.com.

Poprawiona i przeredagowana wersja ICR ma ukazać się w czerwcu 2012 r. jako plik PDF; będzie można go pobrać ze strony EnercitEE CLIPART (www.enercitee.eu/CLIPART). Do końca 2012 r. opublikowany też zostanie Raport Końcowy (Podręcznik CLIPART) w angielskiej, włoskiej, niemieckiej, francuskiej i polskiej wersji językowej, dzięki czemu dotrze do odbiorców w krajach partnerów CLIPART, a być może też do innych państw. Raport ICR to zestawienie 51 przykładów wdrożenia know-how i najlepszych praktyk w inicjatywach na rzecz niwelowania i adaptacji do skutków zmian klimatycznych i/lub strategii polityki energetycznej i środowiskowej przez pięciu partnerów projektu na danym szczeblu zarządzania (władze regionalne i/lub lokalne).

Cały artykuł: EnercitEE blog


LEEAN – Katalog Najlepszych Praktyk już dostępny

W ramach projektu LEEAN sporządzono Katalog Najlepszych Praktyk, który przedstawia trzy najlepsze praktyki na każdego partnera z pięciu europejskich regionów. Praktyki te skupiają się przede wszystkim na podnoszeniu świadomości energetycznej właścicieli domów i lokatorów. Katalog zawiera także przykłady działań motywujących gminy do oszczędzania energii. LEEAN stara się uczulać gminne zespoły robocze, dostawców i urzędy ds. energii na kwestię efektywności energetycznej.
Katalog Najlepszych Praktyk opublikowano na stronie EnercitEE: www.enercitee.eu/LEEAN


 

PraTLA – wymiana studenckich doświadczeń między regionami centralnym punktem ostatniego etapu PraTLA

Podprojekt ten zakończy się 31 października 2012 r. Od początku roku 2011 aż do teraz samorządy z czterech krajów zorganizowały ok. 58 staży studenckich, które wkrótce dobiegną końca. Studenci mieli okazję bezpośrednio zapoznać się z lokalnymi strukturami administracyjnymi, a samorządy dowiedziały się, jak opracowywać strategie energetyczne w oparciu o wiedzę studentów pełniących rolę ekspertów ds. energii. Teraz wiedza przekazana na szkoleniach zostanie wykorzystania w społeczeństwie i na szczeblu międzyregionalnym. Wymiana doświadczeń między regionami w ramach tego procesu stanowi kluczowy aspekt dla wszystkich partnerów. Na przykład na konferencjach w Saksonii i Polsce zaprezentowano dwa szwedzkie projekty zrealizowane przez studentów z Niemiec. Planowane są już kolejne wspólne przedsięwzięcia.

Cały artykuł: EnercitEE blog


Projekt RIEEB – ocena energetyczna w Saksonii zbliża się ku koncowi

Głównym założeniem RIEEB jest przegląd i wsparcie wdrażania Rozporządzenia ws. oszczędzania energii (Energy Saving Ordinance, EnEV) na terenie Saksonii, jak również usprawnianie i upraszczanie kontroli i dopuszczalności projektów budowlanych przez odpowiedzialne za to organy oraz podnoszenie kwalifikacji upoważnionych osób. Obecnie zewnętrzni eksperci prowadzą ewaluację czterech budynków niemieszkalnych położonych w Saksonii. W łącznym podsumowaniu ewaluacji za każde sprawozdanie przedstawiono wyniki poszczególnych ocen oraz omówiono najczęściej występujące błędy. W ogólnej ewaluacji, w oparciu o EnEV i szacunkowy poziom zapotrzebowania na energię, wyciągnięto wnioski co do typowych błędów. Wyniki opublikowane zostaną w ostatecznej wersji broszury; pomogą one innym państwom członkowskim UE w uproszczeniu prowadzonych w przyszłości kontroli z zakresu wdrażania certyfikatów energetycznych.

W ramach RIEEB sformułowane też zostaną zalecenia polityczne odnośnie realizacji celów ochrony klimatycznej w Saksonii i Europie. W związku z tym nakreślone zostaną typowe błędy w skomplikowanych wyliczeniach dot. Rozporządzenia ws. oszczędzania energii, jak również rozbieżności związane z wdrażaniem przepisów budowlanych. Ponadto uwzględniona będzie możliwość nadzoru i dostosowania się do wymogów wykonalności, obciążenia i racjonalności Rozporządzenia. Na podstawie tej wiedzy opracowane zostanie narzędzie mierzące szanse powodzenia podejmowanych działań na potrzeby miejskich i regionalnych organów i ekspertów budowlanych w celu oszacowania zgodności z Rozporządzeniem. Narzędzie to ma być dostępne w połowie 2013 r. w Saksońskiej Agencji Energetycznej – SAENA GmbH.


SCC – wyzwanie na rzecz zrównoważonej ochrony klimatycznej – zebranie 12 najlepszych praktyk z czterech regionów

SCC stawia przed obywatelami wyzwanie, jakim jest osiągnięcie większej efektywności energetyczni, w czym mają im pomóc partnerzy publiczni i firmy. Wyzwanie to obejmuje cztery główne obszary: mobilność, efektywność energetyczna, emisja CO2 i zmiana nawyków społecznych.

Partnerzy SCC opracowali listę 12 najlepszych praktyk w zakresie tych kwestii, aby pomóc obywatelom w zrozumieniu i realizacji nowych koncepcji. Broszura SCC dostępna jest na stronie EnercitEE pod adresem www.enercitee.eu/SCC.


SustraMM – ponad 15 000 mieszkańców ujętych w lokalnych projektach pilotażowych

W ramach projektu SustraMM, poświęconego zrównoważonemu transportowi, dla administratorów miejskich i interesariuszy zorganizowano już trzy sesje szkoleniowe z zakresu „carpoolingu” (pol. „podwożenia”) oraz wykorzystania rowerów i rowerów elektrycznych. Miasta Cluses z Francji i Pirna z Niemiec, a także Agencja Energetyczna Południowo-Wschodniej Szwecji i Politechnika Drezdeńska wymieniły doświadczenia podczas dwóch międzyregionalnych spotkań, konferencji internetowych i wizyt studyjnych.

Wyszczególniono dwanaście dobrych praktyk mobilnego zarządzania i opublikowano w broszurze. Ponad 15 000 mieszkańców zostało objętych lokalnymi projektami pilotażowymi, takimi jak kampania rowerowa, promocja nowej linii autobusowej i Tydzień Mobilności.

Więcej informacji: www.enercitee.eu/Sustramm.

Najświeższe informacje o podprojektach EnercitEE z drugiego naboru:


Drugie międzyregionalne spotkanie
E-FoxES w Annecy (Francja)

W styczniu 2012 r. trzej partnerzy podprojektu E-FoxES zorganizowali w Meythet (region Annecy) spotkanie śródokresowe, którego gospodarzem był jeden z partnerów, Prioriterre. Dokonano przeglądu podprojektu, zaczynając od prezentacji wydarzenia w ramach realizacji projektu, jakie odbyło się w ratuszu miasta Bautzen. Prioriterre przedstawiło sieć szkół zaangażowanych we wdrażanie projektu w Haute Savoie. Trzeci uczestnik podprojektu, Energikontor Sydost, przedstawił kilka szkolnych eksperymentów z konwersji energii. Na zakończenie ekspert ds. energii objaśnił realizowaną przez Prioriterre koncepcję pasywnego domu.


ActEE – dziewięć narzędzi komunikacyjnych z zakresu efektywności energetycznej

Po zakończeniu spotkań i wymian partnerzy ActEE (Mountain Raiders, DAPT, Regionalna Agencja Rozwoju “ARLEG” S.A.) wybrali dziewięć narzędzi komunikacyjnych z zakresu efektywności energetycznej. Jedno z nich, noszące nazwę „Wytyczne środowiskowe dla górskich miejscowości wypoczynkowych”, skupia się na ocenie działań podejmowanych przez takie miejscowości z Francji i całego świata pod kątem zrównoważonego rozwoju, w kontekście kilku obszarów tematycznych. Wszystkie dobre praktyki wybrane przez partnerów łączą pozytywne podejście, zastosowanie innowacyjnych narzędzi komunikacyjnych oraz udział ludzi w opracowywaniu metod i materiałów o charakterze naukowym. Kolejne spotkanie, które zaplanowano na październik 2012 r., poświęcone będzie wymianie doświadczeń i wiedzy na temat różnorodnych narzędzi komunikacyjnych.


 

 

 

 

 

 

 

 


GRACE – analiza programów dotacji dla mieszkańców i społeczności

W Niemczech, a zwłaszcza w Saksonii, istnieje wiele programów dofinansowania utworzonych na rzecz wspierania efektywności energetycznej wśród mieszkańców i społeczności. W ramach podprojektu EnercitEE o nazwie GRACE przeprowadzona zostanie szczegółowa analiza trzech tego typu programów w celu ustalenia ich efektów. Pozwoli to stwierdzić, jaki poziom emisji CO2 i oszczędności energii przypada na każde 1 euro dotacji. Wybrano m.in. program pasywnego domu realizowany w Saksonii i stanowiący część saksońskiego Programu Energii i Ochrony Klimatycznej. W trakcie wizyty studyjnej zorganizowanej przez Centrum Innowacyjności w Bautzen dokonano inspekcji różnych rodzajów domów pasywnych.

Budowa jednorodzinnego pasywnego domu w Bautzen jeszcze się nie zakończyła, ale już wprowadziła się do niego rodzina. Mieszkanie ma powierzchnię 137,5 m2. Dalsze plany przewidują instalację paneli słonecznych, które generować będą energię dla całego domu.

Cały artykuł: EnercitEE blog


EEMTE – nowe podręczniki i koncepcje szkoleniowe dla urzędników miejskich

Podręczniki, koncepcje szkoleniowe, seminaria i warsztaty dla urzędników miejskich – oto pierwsze rezultaty podprojektu EEMTE. Gmina Jelcz-Laskowice (Dolny Śląsk), jako Partner Wiodący EEMTE, przygotowała przewodnik pt. „Skuteczne planowanie energetyczne i zarządzanie energią w gminie”.

Stanowi on kompendium wiedzy na temat oszczędzania energii i jest przeznaczony dla każdego pracownika administracji publicznej, a także może służyć jako podstawa dla sesji szkoleniowych, wykładów i warsztatów organizowanych w ramach projektu. W różnego rodzaju szkoleniach dla podprojektu EEMTE uczestniczyło już ponad 200 osób – personel lokalnej administracji z Saksonii, Górnej Sabaudii i Dolnego Śląska.


FIPREC – można zaoszczędzić nawet 10% ogólnych nakładów na energię

W każdej społeczności można dość łatwo obniżyć łączne wydatki na energię nawet o 10% za pomocą inwestycji, takich jak Kontraktowanie Efektywności Energetycznej (Energy-Saving Contracting, ESC). W wielu przypadkach możliwe jest uzyskanie jeszcze większych oszczędności. Dobrym przykładem jest tutaj niemiecka miejscowość Schwabach (ok. 39 tys. mieszkańców) w Bawarii. Gminie tej udaje się rocznie zaoszczędzić ok. 130 000 euro, dzięki temu, że największe obiekty zmodernizowano tam już dziesięć lat temu w oparciu o wytyczne ESC. ESC to także dobry sposób uświadomienia każdej społeczności, jak ważna jest ochrona środowiska. W związku z tym FIPREC prezentuje obecnie przykłady zastosowania ESC podczas warsztatów; znajdą się one także w broszurze poświęconej dodatkowym europejskim modelom finansowania.

Materiały promocyjne projektu EnercitEE


Czwarty biuletyn EnercitEE jest dostępny także w następujących wersjach językowych:

 
Dokumenty do pobrania


Druga seria plakatów informacyjnych EnercitEE

Plakaty informacyjne EnercitEE zostały zaktualizowane, zawierając teraz dane na temat wszystkich 11 podprojektów. Jeśli chcą Państwo zgłosić miejsce ich prezentacji, prosimy o kontakt z Kierownikiem Regionalnym EnercitEE.

Najbliższe wydarzenia


23 października 2012
Spotkanie Grupy Roboczej i Grupy Sterującej w Lipsku (Niemcy)

23/24 października 2012
Trzecie sympozjum pt. “Efektywne energetycznie budynki i innowacje” w Lipsku (Niemcy)