4 lata projektu EnercitEE – wnioski przedstawicieli regionów partnerskich EnercitEE

Wnioski przedstawicieli regionu Smalandii (Szwecja)

Współpraca z innymi regionami naprawdę poszerza perspektywy. W Szwecji występuje tendencja do zakładania, że stosowane tam rozwiązania i systemy są najlepsze. Dzięki projektowi EnercitEE dowiedzieliśmy się wiele na temat nowych rozwiązań i metod oraz mieliśmy okazję porównać stosowaną politykę. Na przykład, zdaliśmy sobie sprawę, że szwedzka ustawa o budownictwie jest bardzo mało efektywna w porównaniu do innych krajów; pojawiły się nawet wątpliwości, czy jest ona zgodna z dyrektywą budowlaną.
Kolejnym elementem uświadamiającym były dobrze opracowane projekty komunikacyjne realizowane w formie podprojektów EnercitEE. Wymiana informacji i doświadczeń w ramach podprojektów sprawiła, że poczyniliśmy ogromne postępy. Podprojekty były również skutecznym sposobem na zaangażowanie władz lokalnych w projekty UE, które zwykle okazują się dla nich trudne w realizacji. W ramach EnercitEE mogliśmy służyć im wsparciem.

Podręcznik Dobrych Praktyk stał się istotnym źródłem informacji i inspiracji dla regionu. Kolejnym ważnym narzędziem na szczeblu lokalnym jest podręcznik „Planowanie zmian klimatu”, który opracowano w ramach jednego z podprojektów. Podręcznik przedstawia strategie zarówno planowania łagodzenia zmian klimatycznych jak i przystosowania się do nich.
Bardzo interesujące okazały się informacje na temat sytuacji w różnych krajach. Zdajemy sobie sprawę ze znaczenia funduszy strukturalnych w wyrównywaniu różnic i zwiększaniu spójności UE w tym zakresie.

Przełamywanie schematów – korzyści ze współpracy międzyregionalnej w Saksonii

Czerpanie z doświadczeń innych regionów Europy i dzielenie się dostępną wiedzą zmotywowały Saksonię do uczestniczenia w programie INTERREG IVC. Ten trwający cztery lata projekt zapewnił niespotykaną możliwość prowadzenia intensywnych prac nad wybranym tematem. Ponadto, ponieważ EnercitEE przyjął postać miniprogramu, możliwe było utworzenie kilku podprojektów, które były poświęcone szczegółowym kwestiom związanym z efektywnością energetyczną i zmianami klimatycznymi, na przykład komunikacji w sprawie efektywności energetycznej, budynkom niskoenergetycznym, szkoleniom lub działaniom motywacyjnym.

Jeżeli chodzi o inne tematy, kwestia „budynków efektywnych energetycznie” wchodząca w zakres kompetencji Saksonii w ramach EnercitEE została pomyślnie rozwinięta, a zebrana wiedza praktyczna została przekazana innym regionom poprzez wymianę doświadczeń pomiędzy partnerami projektu oraz na poziomie poszczególnych podprojektów.
Wiele gmin Saksonii dzięki EnercitEE znalazło motywację do dalszych działań w zakresie efektywności energetycznej oraz do priorytetowego traktowania tego zagadnienia w swoich planach. Poniżej przedstawiono dane liczbowe, które wyrażają skalę wpływu projektu EnercitEE i licznych działań realizowanych w jego ramach na cały region Saksonii: 26 gmin i 3 powiaty ziemskie, 2 uniwersytety i Saksoński Urząd ds. Energii uczestniczyło bezpośrednio jako partnerzy jednego z podprojektów z udziałem regionu Saksonii lub jako podmioty biorące udział w szkoleniach itp. Ponad 1 660 osób wzięło udział w warsztatach; zorganizowano wydarzenia informacyjne, seminaria i wizyty studyjne oraz opracowano ponad 20 publikacji, wytycznych i materiałów szkoleniowych.

Działania i ich rezultaty, które okazały się skuteczne w ramach EnercitEE, uwzględniono w planie działań wspólnego saksońskiego Programu ds. Energii i Klimatu lub strategiach realizowanych przez poszczególne gminy. Ponadto niektóre z nich zostaną rozpatrzone przy tworzeniu ram dla nowego okresu finansowania z Funduszy Europejskich 2014-2020. Sukces projektu EnercitEE w Saksonii wykracza poza czas jego trwania – wiele inicjatyw, które zapoczątkowano jako podprojekty, będzie kontynuowanych i rozwijanych, to długofalowy rezultat tego wartościowego i owocnego projektu!

Wnioski dotyczące Dolnego Śląska:

Kiedy kilka lat temu region Dolnego Śląska został zaproszony do udziału we wspólnej realizacji programu INTERREG IVC dotyczącego efektywności energetycznej, pojawiło się wiele trudności i niewiadomych. W tamtym okresie miniprogramy stanowiły nowość, a gminy Dolnego Śląska podchodziły do inicjatyw związanych z energią z rezerwą. Spodziewaliśmy się więc, że czeka nas wiele pracy.

Teraz, kiedy projekt dobiega końca, możemy zdecydowanie stwierdzić, że odnieśliśmy sukces. Udało nam się zaangażować polskie gminy do udziału w ośmiu różnych podprojektach, zapewniając im dofinansowanie i doradztwo przez cały okres ich realizacji, co umożliwiło osiągnięcie wymiernych i trwałych rezultatów. Zalecenia sformułowane w wyniku realizacji podprojektów lub zaproponowane przez zewnętrznych ekspertów biorących udział w seminariach w ramach projektu miały istotny wpływ na politykę regionalną i lokalną. Różnego rodzaju spotkania, np. posiedzenia grup roboczych, sympozja międzyregionalne, wizyty studyjne i szkolenia, pomogły w integracji uczestników, wymianie poglądów i zapoznaniu się z nowymi rozwiązaniami – kontakt bezpośredni okazał się w tym kontekście niezwykle przydatny. W ramach projektu powstały również liczne użyteczne publikacje, z których najważniejsze to Podręcznik Dobrych Praktyk i Końcowy Podręcznik (Handbook).
Jakość współpracy to odrębna kwestia. Im dłużej trwa dany projekt, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia niepowodzeń. Na szczęście w przypadku EnercitEE nie stwierdzono żadnych problemów tego rodzaju, ponieważ wszyscy partnerzy byli otwarci na współpracę i stale gotowi do pomocy. Było wiele okazji do dzielenia się wiedzą, dzięki czemu współpraca pozostała na wysokim poziomie. Niewątpliwie podjęte starania okazały się owocne. Uważamy, że EnercitEE wytycza strategię działania dla władz lokalnych Dolnego Śląska w zakresie efektywności energetycznej w ramach partnerstwa międzynarodowego z udziałem funduszy UE. Naszym zdaniem z pewnością będzie ono źródłem potencjalnych przedsięwzięć i inspiracji. Stanowi to według nas największe osiągnięcie władz regionu. Od niepewności, braku wiedzy i wątpliwości przeszliśmy do zrozumienia i zaangażowania. Z pewnością osiągnęliśmy wiele.